Bài viết của: Phương Hồng
Ngày xuất bản: Thứ ba, 29/04/2025
Một bài nghị luận văn học ấn tượng không thể thiếu một mở bài sâu sắc và lôi cuốn. Trong đó, mở bài bằng lí luận văn học là cách dẫn dắt thông minh, vừa thể hiện sự am hiểu tư duy nghệ thuật, vừa mở rộng không gian tư tưởng trước khi đi vào tác phẩm cụ thể. Bằng việc vận dụng những vấn đề lớn của văn học như: hiện thực và nghệ thuật, vai trò của nhà văn, chức năng giáo dục của văn chương, người viết dễ dàng tạo dựng một điểm tựa vững chắc cho lập luận. Bài viết dưới đây sẽ gợi ý những mẫu mở bài bằng lí luận văn học đa dạng, sáng tạo và dễ ứng dụng cho nhiều dạng đề.
Mở bài bằng lí luận văn học
1. Mối quan hệ giữa văn học và hiện thực cuộc sống
Mở bài 1
Nếu ai đó hỏi, đâu là ngọn nguồn không bao giờ cạn của sáng tác nghệ thuật, tôi sẽ không ngần ngại mà trả lời rằng: đó chính là hiện thực cuộc sống. Văn chương giống như mặt hồ trong vắt, phản chiếu mọi sắc màu của đời sống, khi bình yên, khi giông bão. Nhà văn càng sống sâu, sống thực, càng dễ gửi gắm tiếng nói chân thành vào trang sách. Chính vì thế, đã có người từng khẳng định rằng…
Mở bài 2
Mỗi trang sách đẹp là một lần người nghệ sĩ thắp lên ánh sáng từ cuộc đời. Văn học không thể là thứ bay bổng tách rời thực tại, cũng không thể là bản sao cứng nhắc của đời sống. Thế giới muôn màu của con người, của thân phận, khổ đau và ước mơ, chính là điểm tựa để văn chương cất cánh. Đó là lý do mà…
2. Chức năng giáo dục của văn học
Mở bài 1
Có người ví văn học như một dòng sông trong trẻo, len lỏi vào tâm hồn mỗi con người, bồi đắp nên những giá trị thiện lương cao đẹp. Tác phẩm nghệ thuật thực sự không chỉ để thưởng thức mà còn để gieo vào lòng người niềm tin, khát vọng sống tử tế. Chính vì vậy, vai trò giáo dục nhân cách, nuôi dưỡng tâm hồn đã được khẳng định mạnh mẽ trong văn học. Nói như…
Mở bài 2
Nếu cuộc đời là bản hòa ca đa thanh thì văn học chính là tiếng ngân sâu lắng nhất, nhắc nhở con người ta yêu thương, sẻ chia và đấu tranh cho điều đúng đắn. Từ ngàn xưa đến nay, chức năng giáo dục luôn là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong mọi nền văn chương nhân loại. Đúng như lời khẳng định của…
3. Giá trị thẩm mỹ của văn học
Mở bài 1
Người ta yêu một bài thơ, say mê một cuốn tiểu thuyết không chỉ bởi câu chuyện kể ra, mà còn bởi cái đẹp trong từng câu chữ, từng xúc cảm. Văn chương đẹp vì nó đánh thức trong lòng người đọc niềm khao khát vươn tới cái đẹp của tâm hồn và cuộc sống. Và giá trị thẩm mỹ từ lâu đã trở thành linh hồn không thể thiếu của bất cứ tác phẩm nghệ thuật nào. Bởi vậy, …
Mở bài 2
Văn học – từ những thuở ban sơ – đã luôn song hành cùng khát vọng đi tìm cái đẹp của con người. Một tác phẩm văn chương chân chính phải làm rung động trái tim người đọc, không chỉ bởi nội dung sâu sắc mà còn bởi cái đẹp trong hình thức biểu đạt. Chính vì thế, người ta từng nói rằng…
4. Tính sáng tạo của người nghệ sĩ
Mở bài 1
Giữa vô vàn những âm thanh hỗn độn của cuộc đời, chỉ tiếng đàn mang âm sắc riêng biệt mới khiến lòng người rung động. Và trong văn chương cũng vậy: chỉ những sáng tạo thực thụ, chỉ những tiếng nói độc đáo mới có thể ở lại bền lâu. Bởi vậy, với mỗi người nghệ sĩ chân chính, sáng tạo chính là điều kiện tiên quyết làm nên sức sống cho tác phẩm của mình. Điều ấy cũng chính là điều mà…
Mở bài 2
Nếu mỗi bông hoa đều mang một hương sắc khác biệt, thì mỗi tác phẩm văn chương cũng phải mang dấu ấn không thể trộn lẫn của người nghệ sĩ. Sáng tạo là linh hồn của văn học, là thách thức và cũng là niềm kiêu hãnh lớn nhất của người cầm bút. Chính vì vậy, đã có người từng khẳng định…
5. Vai trò của nhà văn trong xã hội
Mở bài 1
Có ai đó từng ví nhà văn như “người đi trước mở đường”, soi sáng những lối đi còn mịt mờ trong tâm hồn con người và xã hội. Nhà văn chân chính không chỉ ghi lại cuộc sống, mà còn nâng đỡ con người bằng niềm tin và sự thức tỉnh. Từ xưa đến nay, vai trò lớn lao của nhà văn trong việc dẫn dắt, bồi đắp tinh thần xã hội luôn được khẳng định mạnh mẽ. Bởi vậy…
6. Văn chương và sự khám phá con người
Mở bài 1
Văn học chân chính là cuộc hành trình bất tận khám phá chiều sâu tâm hồn con người. Đằng sau mỗi trang sách, mỗi nhân vật, là cả một thế giới nội tâm với biết bao dằn vặt, yêu thương, khát vọng. Chính vì thế, có người từng khẳng định rằng: “Văn học là hành trình đi tìm cái tôi, đi tìm bản ngã của con người.”
7. Tính nhân đạo của văn học
Mở bài 1
Nếu không có tình yêu thương con người, văn chương sẽ chỉ còn là những xác chữ vô hồn. Từ thuở sơ khai cho đến tận hôm nay, tính nhân đạo luôn là ánh sáng bất diệt soi rọi từng trang viết. Một tác phẩm hay trước hết phải làm ấm lòng người đọc, phải khiến họ tin vào cái thiện trong cuộc đời. Chính vì vậy, người ta mới nói…
8. Văn học là tiếng nói lương tâm, phản ánh chân lý
Mở bài 1
Văn học không chỉ ghi lại những gì đã qua, mà còn là tiếng nói của lương tâm thời đại, là tấm gương phản chiếu những khát vọng, những tranh đấu không ngừng nghỉ của con người. Bởi vậy, một tác phẩm lớn phải biết đối thoại với thời đại mình đang sống. Đúng như…
Xem thêm:
